Πόσες φορές ακούσατε ένα τραγούδι και σας ξύπνησε διάφορα αισθήματα; Πόσες φορές είδατε έναν πίνακα ζωγραφικής και η φαντασία σας άρχισε να πλάθει ιστορίες;
Έχετε παρατηρήσει την αντίδραση ενός μωρού στα μουσικά ερεθίσματα, ακόμα και από την κοιλιά της μητέρας του κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης; Γιατί, λοιπόν, να διαφέρει η αντίδραση του παιδιού σας στις τέχνες από τη δική σας;
Πως επιδρούν, όμως, γενικότερα οι τέχνες στο παιδί στην ανάπτυξή του;
Εγκέφαλος
Αρχικά θα πρέπει να κατανοήσουμε πως λειτουργεί ο ανθρώπινος εγκέφαλος. Αποτελείται από δύο ημισφαίρια, το δεξί και το αριστερό.
- Δεξί ημισφαίριο: Σχετίζεται με τη λογική και τον ορθολογισμό, τη λεκτική και τη διανοητική αντίληψη. Είναι το ημισφαίριο της δημιουργίας, της φαντασίας και των συναισθημάτων. Αναπτύσσεται με τη μουσική, τη ζωγραφική, το χορό και γενικότερα τις τέχνες.
- Αριστερό ημισφαίριο: Σχετίζεται με τις μαθηματικές πράξεις, την ανάγνωση και τις αναλυτικές διαδικασίες. Είναι το ημισφαίριο που εκπαιδεύεται με τη μάθηση.
Ενώ, λοιπόν, το αριστερό ημισφαίριο των παιδιών καλλιεργείται και ενισχύεται από το σχολείο, το δεξί φαίνεται να ατροφεί. Και αυτό γιατί πολλοί γονείς αδυνατούν να κατανοήσουν πως τα δύο ημισφαίρια είναι αλληλένδετα, καθώς η μάθηση συνδέεται με τα συναισθήματα του παιδιού. Άλλωστε μελέτες έχουν αποδείξει ότι τα παιδιά τα οποία έρχονται συστηματικά σε επαφή με τις τέχνες έχουν καλύτερες επιδόσεις στο σχολείο.
Επιρροές τεχνών
- Δεξιότητες λεπτών κινήσεων: Οι αδυναμίες στις λεπτές κινητικές δεξιότητες μπορούν να επηρεάσουν την ικανότητα του παιδιού να πιάνει το μολύβι και να γράφει ευανάγνωστα, να χρησιμοποιεί υπολογιστή, καθώς και να γυρίζει σελίδες σε ένα βιβλίο, να ντύνεται, ακόμα και να τρώει. Η ζωγραφική και η χειροτεχνία αναπτύσσει τις δεξιότητες κίνησης, όταν, για παράδειγμα, πρέπει να ζωγραφίσει μέσα σε ένα πλαίσιο ή πρέπει να κόψει με το ψαλίδι ένα χαρτί.
- Συγκέντρωση και πειθαρχία: Όλες οι τέχνες απαιτούν συγκέντρωση και πειθαρχία. Ένα παιδί που κάνει χορό, παίζει ένα μουσικό όργανο ή συμμετέχει σε μία θεατρική παράσταση, πρέπει να κάνει πρόβες και να δώσει μεγάλη προσοχή για την επίτευξη του τελικού επιθυμητού αποτελέσματος.
- Ανάπτυξη λεκτικής – μη λεκτικής επικοινωνίας και έκφραση: Πολλά παιδιά δυσκολεύονται να εκφράσουν τα συναισθήματά τους, είτε λόγω φόβου είτε διότι δεν μπορούν να βρουν τα κατάλληλα λόγια. Με τη γλώσσα του σώματος και τα έργα τους «μιλάνε» και επικοινωνούν με τους μεγάλους και με αυτό τον τρόπο απελευθερώνονται.
- Δημιουργικότητα και εφευρετηκότητα: Τέχνες και δημιουργικότητα είναι έννοιες συνώνυμες. Όταν αφήνουμε τα παιδιά να πειραματιστούν και μέσω των τεχνών, ουσιαστικά απελευθερώνουμε τη δημιουργική τους σκέψη. Μπορούν ελεύθερα να φανταστούν, να εφεύρουν, να δημιουργήσουν και να δοκιμάσουν νέους τρόπους για να κάνουν πράγματα.
- Αυτοπεποίθηση: Έχει παρατηρηθεί πως τα ντροπαλά παιδιά, πολλές φορές, ξεπερνούν τις αναστολές τους. Η δημιουργία και το αίσθημα της ικανοποίησης είναι ένα από τα μεγαλύτερα οφέλη, καθώς βλέπουν πως είναι να στηρίζεσαι στις δυνάμεις σου και να δημιουργείς κάτι μοναδικό μέσα από την προσπάθειά σου. Όταν βλέπει το θαυμασμό σας για μια ζωγραφιά του ή την υπερηφάνεια σας όταν χορεύει, ενισχύεται αυτομάτως η αυτοπεποίθησή του.
- Συνεργασία: Πολλά είδη τέχνης απαιτούν συλλογική προσπάθεια. Για παράδειγμα ο ρόλος ενός παιδιού σε μία χορευτική ή θεατρική παράσταση του δείχνει πως η συμβολή του για την επίτευξη του κοινού στόχου είναι σημαντική και απαραίτητη. Επίσης, μαθαίνει να σέβεται τον άλλον και να δουλεύουν όλοι μαζί στα πλαίσια της ομάδας.
- Αυτογνωσία: Οι τέχνες βοηθούν τα παιδιά να γνωρίσουν τα ταλέντα και τις ικανότητές τους. Αρχίζουν να αντιλαμβάνονται και να εκφράζουν τα συναισθήματά τους και με αυτό τον τρόπο ενεργοποιούνται πτυχές του χαρακτήρα τους, γνωρίζουν το σώμα τους και εν γένει ανακαλύπτουν τον εαυτό τους.
- Μείωση άγχους: Το γεγονός ότι το παιδί σας είναι νεαρό σε ηλικία δεν σημαίνει ότι δεν έχει άγχος. Οι αυξημένες απαιτήσεις της καθημερινότητας (σχολείο, βαθμοί, εξωσχολικές δραστηριότητες), του προκαλούν στρες. Καμιά φορά, έχουμε παρατηρήσει πως ακόμα και τα αθλήματα μεταφέρουν άγχος στο παιδί. Διασφαλίστε ότι συμμετέχει σε μια δραστηριότητα όπου θα το διασκεδάσει, όπως ο χορός.
Κάθε παιδί έχει κρυμμένο κάποιο ταλέντο, το οποίο απλά περιμένει να το ανακαλύψετε. Πως; Ένας τρόπος είναι να παρατηρήσετε το παιδί σας στην καθημερινότητά του. Για παράδειγμα εάν το παιδί σας κάθεται με τις ώρες και ζωγραφίζει ή χορεύει σε κάθε τραγούδι που ακούει. Από την άλλη, μπορείτε να του δώσετε και εσείς ερεθίσματα. Μπορείτε να χορέψετε μαζί του, να δείτε μαζί μια θεατρική παράσταση ή μια ταινία στον κινηματογράφο ή ακόμα και να πάτε σε μία έκθεση ζωγραφικής.
Εν κατακλείδι, στα παιδιά, που αναπτύσσουν την προσωπικότητά τους στα πρώτα χρόνια της ζωής τους, είναι σημαντική η επαφή τους με τις τέχνες. Ακόμα κι αν αυτό που του αρέσει σας φαίνεται περίεργο, εσείς θα πρέπει απλώς να του ανοίξετε το δρόμο για να αναπτύξει τις δεξιότητές του.
Μην ξεχάσετε την επιλογή του After Bell. Ο σκοπός του είναι η πνευματική, ψυχική και κοινωνική ανάπτυξη των παιδιών μέσα από τις τέχνες, τις βιωματικές δραστηριότητες και ομαδικά παιχνίδια, όπως θεατρικό παιχνίδι, τον κινηματογράφο κ.α.
Η ομάδα του After Bell
